Darktable 3.0.0 – pokaz mocy

Pozorna atmosfera spokój i wyciszenia która opatuliła projekt Darktable, w ostatnich miesiącach zaowocowała kolekcją wydań naprawczych dla serii 2.6.x. Tymczasem na koniec roku autorzy przygotowali prawdziwe trzęsienie ziemi – Darktable 3.0.0.

Trzęsienie ziemi nie jest tu jakimś terminem na wyrost. Patrząc na listę zmian i postęp jaki się dokonał niemal w każdym elemencie tego edytora zdjęć RAW, dłonie same składają się do braw. A oczekiwania są ogromne – w określonych środowiskach użytkowników Darktable jest postrzegany i reklamowany jako darmowy zamiennik Lightrooma. Na szczęście twórcy nie ulegają presji i panice jaka może wiązać się z taką odpowiedzialnością. Po prostu robią swoje.

A wydanie Darktable 3.0.0 szczególnie oddaje ducha pozytywnych zmian i przemyśleń jakie dokonują się w tym projekcie. Bo oprócz zmian widocznych gołym okiem, otrzymujemy mnóstwo rozwinięć w przeróżnych modułach, filtrach, ustawieniach. Program doczekał się kolejnej porcji optymalizacji, a nasza cyfrowa ciemnia zostanie wzbogacona o przeróżne ułatwienia. O ile ktoś będzie w stanie przyswoić sobie i odnotować wszystko to, co wydarzyło się w tym wydaniu. Czego zatem możemy się spodziewać?

Zmiany

• kompletnie zreorganizowany kod odpowiedzialny za interfejs programu. Całość wykorzystuje teraz GTK+ CSS. Po wydzieleniu z kodu źródłowego wszelkich ustawień i sztywnych reguł GUI, możliwym stało się tworzenie „skórek” dla programu. Edytor sam oferuje kilka tematów do wyboru: darktable (domyślny), darktable-elegant-darker, darktable-icons-darker, darktable-elegant-dark, darktable-elegant-grey, darktable-icons-dark, darktable-icons-grey. Do kompletu dołożono zestaw kilku skrótów klawiszowych ułatwiających szybkie ukrywanie (lub odkrywanie) poszczególnych elementów interfejsu – paneli bocznych, górnych, dolnych, itp.,
• dynamiczne skróty pozwalające zmieniać parametry modułu bez jego aktywowania. Wystarczy przypisać np. klawisz e do suwaka ekspozycji i będziemy mogli ją zmieniać kółkiem myszy w dowolnym momencie – warunkiem jest trzymanie wciśniętego klawisze e,
• próbnik koloru (w modułach i filtrach) aktywowany za pomocą „ctrl + prawy klawisz myszy” umożliwia wybór obszaru, a nie pojedynczego piksela,
• dodano obsługę undo/redo w sekcji stołu podświetlanego dla tagów, kolorowych etykiet, ocen, metadanych, historii stosu obróbki i aplikowanych styli,
• nowy styl prezentacji materiału na osi czasu w sekcji stołu podświetlanego,

• nowy tryb selekcji zdjęć na stole podświetlanym,
• przepisanie kodu odpowiedzialnego za stół podświetlany. Dzięki optymalizacji ten element odzyskał swoją sprawność na monitorach 4K i 5K,
• dodano rastrowy typ maski,
• możliwość definiowania i reorganizacji potoku renderującego obraz. „Ctrl + shift + przeciąganie” pozwala przemodelować ułożenie filtrów i zmienić kolejność ich nakładania na kadr. Wymaga to jednak dogłębnej wiedzy i świadomości, jak dany filtr lub moduł wpływa na jakość zdjęcia,
• moduł Strefy Kolorów wzbogacił się o histogram,
• nowy moduł Krzywa Filmowa RGB, który zastępuje poprzednią wersję Krzywych Filmowych,
• nowy moduł Korektor Tonów, łączący funkcje filtrów System Stref, Światła i Cienie i Mapowanie Tonów,

Nowości

• nowy moduł do obsługi przekształceń 3D RGB Lut,
• wiele usprawnień w module Odszumianie (profilowane). Większa kontrola nad parametrami, itp.,
• wybór profilu kolorów z Soft Proof pozwala na wybór dodatkowych profili dla histogramu, próbnika kolorów i kontroli prześwietleń,
• Profil Roboczy w module Wejściowy Profil Koloru,

• nowy próbnik kolorów przy maskach parametrycznych – możliwość ustalania wartości granicznych wprost z obrazu (ctrl + prawy przycisk myszy na ekranie),
• poprawniejsza obsługa Google Photo,
• pojedyncza linia tekstu z najważniejszym informacjami do wyświetlenia w ciemni,
• moduł do edytowania etykiet zyskał na szybkości, wyświetla tagi w postaci drzewka, wprowadza nowe kategorie i przeznaczenie tagów,
• mnóstwo usprawnień i optymalizacji wykorzystujących SSE naszego CPU,
• rekompilacja kodu OpenCL wraz ze zmianą wersji sterownika,
• możliwość aktywowania trybu zwijania nieużywanych modułów – bądź nie,
• wyświetlanie ułożenia maski gradientowej,
• tryb prezentacji zdjęć może rozpocząć się od wskazanego zdjęcia i pozwala na regulowanie czasu przejść,
• Podstawowe Korekty – nowy moduł do szybkiego ustawienia takich parametrów jak poziom czerni, ekspozycji, kontrastu, kompresji światła, jasności i nasycenia,
• nowy moduł Krzywa RGB,
• nowy moduł Poziomy RGB,
• możliwość wyszukiwania modułów po nazwie z możliwością doprecyzowania zachowania w Ustawieniach,

• okno podglądu z możliwością wyświetlania go w odrębnym oknie (monitorze),
• opcja pomijania istniejących plików podczas eksportu,
• przełączanie pomiędzy funkcjami klonowania lub rozmywania w module Retusz (ctrl + prawy przycisk myszy),
• przytrzymanie klawisza H wyświetli wszystkie dostępne skróty klawiszowe,
• moduł Krzywej Bazowej domyślnie chroni kolory – obraz może być może bardziej wyprany, ale bez przekłamań,

Prawdę powiedziawszy ciężko zadecydować nad którą zmianą najpierw rozpływać się w zachwytach. Zmienione GUI? Korektor Tonów? Próbkowanie wprost z obrazu zakresów dla maski? Skróty klawiszowe do regulacji parametrów modułu? Szybka i podstawowa korekcja zdjęcia? Każdy ma z pewnością swojego faworyta. A Darktable 3.0.0 staje się od dzisiaj nową jakością i klasą samą dla siebie.

Aby stać się szczęśliwym posiadaczem tego programu, w Ubuntu 18.04/19.10, Mincie 19.xx i pochodnych należy skorzystać z repozytorium PPA:

sudo add-apt-repository ppa:pmjdebruijn/darktable-release
sudo apt-get update
sudo apt-get install darktable

Jednak powyższe repozytorium zostanie uzupełnione w nieokreślonej przyszłości. Dla niecierpliwych przygotowano już paczkę snap:

sudo snap install darktable

Jeżeli i to komuś nie wystarcza (szczególnie PPA które nie zawiera jeszcze najnowszej wersji), można skorzystać z repozytoriów OBS.

Użytkownicy Arch Linuksa i Manjaro znajdą program w głównym repozytorium:

sudo pacman -Syu darktable