RawTherapee 5.5 potrafi wszystko

Czy życie fotografa byłoby prostsze, gdyby istniał tylko jeden edytor graficzny? Przypuszczalnie nie. Bo dylemat w wyborze narzędzia jest niczym w obliczu totalnej niekompatybilności na linii użytkownik – program. Dlatego chociaż RawTherapee 5.5 może wydać się komuś technologią z kosmosu i niektórzy nie nadążą za jego algorytmami, to jednak jest to edytor zdjęć RAW z pierwszej ligi.

RawTherapee 5.5 rodził się równe 9 miesięcy. Przez ten okres deweloperzy dokonywali w repozytoriach Github rzeczy niezwykłych. Trudno mówić tutaj o przełomie, gdyż program już od kilku wersji prezentuje światowy poziom. Jednak dopieszczeniu i doprecyzowaniu uległo wiele funkcji i niektóre fragmenty kodu przepisano niemal od nowa. Wszystko to w pogoni za odwiecznym marzeniem o nieskazitelnej jakości obrazu generowanego po przekształceniach i zastosowaniu filtrów. Czy to się udało? Z pewnością można mówić o wyśmienitej prędkości działania. Edytor nie wspiera się OpenCL (jak choćby Darktable), ale sprytnie rozpisana obróbka obrazu wprawi w dobry humor nawet osoby z wolniejszym sprzętem.

Ale o co tak naprawdę chodzi w RawTherapee? Bo obróbka zdjęć to oczywista oczywistość, ale jak to wszystko jest zorganizowane? Akurat w tym przypadku praktycznie wszystko zamyka się w obrębie jednego okna i panelach bocznych oraz górnego. W Preferencjach znajdziemy możliwość regulowania ich ułożenia (Tok Pracy), dlatego sprawdźmy jak wygląda jeden z bardziej optymalnych układów – tryb pojedynczej zakładki, układ pionowy i histogram po lewej stronie.

Lewy panel

Nie będzie dla nikogo zaskoczeniem, gdy po uruchomieniu programu zobaczy lewy panel podzielony (w orientacji pionowej) na Miejsca i Katalogi. To za pomocą tej prostej nawigacji możemy wskazać RawTherapee gdzie znajdują się interesujące nas zdjęcia. Niestety, jest to kolejny edytor RAW dla Linuksa który nie podejmuje rękawicy stworzenia wydajnego systemu katalogowania naszych zdjęć. Ale zamiast narzekać warto skupić się na pionowych kartach – Edytor, Kolejka, Przeglądanie Plików. To za ich pomocą przełączymy się pomiędzy widokiem miniatur, trybem obróbki zaznaczonego obrazu lub widokiem na parametry masowej obróbki wsadowej. W trybie Edytora lewy panel wyświetla Histogram, Historię oraz Migawki.

Prawy panel

Analogicznie do lewego, zmienia swoje oblicze w zależności od wybranego trybu. W momencie Przeglądania Plików pojawia się tam też kilka pionowych kart:

• Filtr – ułatwia filtrowanie zawartości katalogu – według dat, parametrów zdjęcia, typu pliku, itp.,

• Inspect – wyświetla powiększony fragment miniatury nad który aktualnie najedziemy wskaźnikiem,

• Przetwarzanie – umożliwia obróbkę zaznaczonej miniatury bez przechodzenia w tryb Edytora,

• Szybki Eksport – czyli szybki eksport z zadanymi parametrami.

W trybie Edytora prawy panel zmienia się w kłębowisko suwaków, kart, parametrów i innych dobrodziejstw. To dzięki nim zamienimy niemal każdy kadr w dzieło sztuki. Ewentualnie w formę która zadowoli nas i inny fanów naszej twórczości. Efekty zostały zgrupowane w tematyczne karty a w każdej z nich znajdziemy mniej lub bardziej zaawansowane algorytmy.

• Ekspozycja: Ekspozycja, Cienie/Podświetlenia, Mapowanie Tonalne, Kompresja Dynamiki, Winietowanie, Filtr Połówkowy, Regulacja LAB,

• Szczegóły: Wyostrzanie, Kontrast Lokalny, Krawędzie, Mikrokontrast, Redukcja Szumów Impulsowych, Redukcja Szumów, Usuwanie Widma, Kontrast Detali, Usuwanie zamgleń,

• Kolor: Balans Bieli, Jaskrawość, Mieszacz kanałów, Czerń/Biel, Ekwalizator HSV, Symulacja Kliszy, Miękkie Światło, Krzywe RGB, Koloryzacja, ICM,

• Zaawansowane: Retinex, CIE Color Appearance Model 2002, Wavelet Levels,

• Transformacje: Kadrowanie, Zmiana Rozmiaru, Obiektyw/Geometria,

• RAW: Demozaikowanie (matryce z filtrem Bayera), Punkt Bieli RAW, Przetwarzanie Początkowe, Czarna Klatka, Puste Pole,

• Metadane

Środek

W niektórych przypadkach to właśnie na środkowej części okna będzie skupiał się nasz wzrok. W trybie Przeglądania Plików zobaczymy tam zbiór miniatur ze wskazanej przez nas lokalizacji. W trybie Edytora – aktualną formę obrabianego zdjęcia.

Ale na tym nie koniec. Na górnym i na dolnym pasku umiejscowiono mnóstwo ikon. Odpowiadają one za sortowanie wyświetlanych zdjęć (miniatury) lub operacje na profilach kolorystycznych, obroty, podgląd głębi ostrości, szybkie kadrowanie (edytor). Znajdziemy tam też inne poręczne dodatki – jak choćby lupa, która wyświetla fragment zdjęcia 1:1. Jest to o tyle ważne, że działanie niektórych filtrów (oznaczonych 1:1) zobaczymy tylko w takim powiększeniu. Zdjęcie można zapisać na dysku w jednym z kilku formatów (JPEG 8bit, TIFF 8/16bit, TIFF 16/32bit float, PNG 8/16bit) lub wysłać do kolejki wsadowej.

Tak to wszystko wygląda z grubsza.

W wersji RawTherapee 5.5 po dziewięciu miesiącach zmiany są imponujące.

• Filtr usuwający artefakty spowodowane przez Phase Detection Auto Focus (PDAF). Efekt można zaobserwować w aparatach Sony i Nikon. Dotyczy to modeli:

  • Nikon Z 6, Nikon Z 7

  • Sony DSC-RX1RM2, Sony ILCE-6000, Sony ILCE-6300, Sony ILCE-6500, Sony ILCE-7M3, Sony ILCE-7RM2, Sony ILCE-7RM3, Sony ILCE-9

• ostrzeżenie o zakresie barw spoza zakresu – kompatybilne z profilami ICC v2 i v4,

• możliwość określenia własnego profilu kolorystycznego za pomocą pliku workingspaces.json,

• możliwość określenia które wartości kolorów spoza zakresu obecnego profilu mają zostać przycięte,

• poprawione wsparcie dla formatu Canon mRaw,

• zupełnie nowe, przepisane od nowa narzędzie do obsługi Cieni/Prześwietleń,

• maska definiowana przez próg kontrastu, ułatwiająca manipulowanie określonymi rejonami zdjęcia – działa z filtrami wyostrzanie, wyostrzanie po zmniejszeniu, mikrokontrast, demozaikowanie,

• podwójne algorytmy demozaikowania – w zależności od maski kontrastu wybierany jest najodpowiedniejszy,

• nowe metody tonowania kolorów:
  Grid,
  Regions,

• histogram i skalowanie – linear, log, log-log,

• wsparcie dla formatów Blackmagic i Canon Magic Lantern lj92,

• marginesy odcinające materiał przy demozaikowaniu,

• nowy filtr Miękkie Światło zwiększające kontrast i nasycenie przez nałożenia obrazu na obraz w trybie „soft light”,

• nowy filtr Usuwanie Zamgleń,

• funkcja Zmiana Rozmiaru pozwala na określenie czy zdjęcie ma być skalowane tradycyjnie (pomniejszanie) czy powiększane,

• nowe ikony i temat kursora,

• kreator profili ICC,

• dołączone profile ICC zostały wygenerowane ponownie i zawierają warianty ICC v2 oraz v4,

• jeżeli rozdzielczość ekranu nie mieści wszystkich ikon z paska narzędziowego, można je przesuwać kółkiem myszy,

• nowy typ krzywych Flexible,

• zapisywanie plików z precyzją 16bit, 32bit zarówno z GUI jak i CLI,

• ulepszona korekcja aberracji chromatycznej (lensfun),

• oddzielne narzędzie do korekcji chromatycznej z kilka przebiegami oraz kontrolą nad przesunięciem kolorystyki,

• wybrane suwaki działają w skali logarytymicznej co ułatwia pracę z szerszym zakresem wartości,

• przycisk Reset dodany do Kadrowania,

• obsługa nowych aparatów i profili kolorystycznych,

• mnóstwo optymalizacji, poprawionych błędów i ogółem 1300 dodatków do kodu źródłowego.

Powyższa lista działa na wyobraźnię, nieprawdaż? Osoby które do tej pory używały RawTherapee nie będą zawiedzione, a wszyscy którzy zapragną się go nauczyć nie mogły wybrać lepszego momentu. Wystarczy opanować parę tricków które ułatwiają poruszanie się po interfejsie programu. Jak choćby klikanie prawym przyciskiem myszy na wybrany filtr na liście zwija wszystkie pozostałe. Wszystko da się przesuwać kółkiem myszy, a jeżeli chcemy zmieniać za jego pomocą wartości, należy przytrzymać klawisz Control. Podobnie przy edycji krzywych warto pamiętać o klawiszach Shift i Control.

Użytkownicy Ubuntu 18.04,18.10 i Minta 19.xx znajdą program w PPA Highly Explosive:

sudo add-apt-repository ppa:dhor/myway
sudo apt-get update
sudo apt-get install rawtherapee

Uwaga – może być konieczne wcześniejsze usunięcie paczki rawtherapee-unstable (wersji deweloperskiej z tego samego repozytorium).

Dla Arch Linuksa i Manjaro program pojawi się w głównym repozytorium już wkrótce.

sudo pacman -Suy rawtherapee